ต้นหวาย (Rattans tree)

วรากรสมุนไพร | เมืองนครราชสีมา นครราชสีมา
ต้นหวายลิง
-สมุนไพรหายาก
-ลำต้นหวายลิงมีความเหนียว ใช้ทำเป็นเชือกหรือทำเป็นเครื่องจักสานได้
ชื่อวิทยาศาสตร์: Flagellaria indica
ชื่อสามัญwhip vine
วงศ์ Flagellariaceae
ชื่ออื่น : หวายเย็บจาก, หวายลี (ใต้)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
หวายลิงเป็นไม้เลื้อย แตกกิ่งเป็นง่ามห่าง ๆ ลำต้นแข็งคล้ายลำหวาย สีเขียวเข้มแล้วเปลี่ยนเป็นสีเทาเมื่ออายุมากขึ้น ใบเป็นใบเดี่ยวเรียงสลับถึงเวียนสลับ แผ่นใบรูปขอบขนานแกมรูปใบหอกแคบ โคนใบมนกลม ขอบใบเรียบ ปลายใบเรียวยาว แข็งและม้วนเป็นมือพัน (แบบเดียวกับต้นดองดึง ปลายใบม้วนพันไม้อื่นได้)
ลำต้นของหวายลิงไม่มีหนาม
เป็นไม้เลื้อยที่พบขึ้นทั่วไปตามแนวหลังป่าชายเลนที่ดินมีลักษณะเป็นดินเลนแข็ง และพื้นที่เปิดโล่งบริเวณริมฝั่งแม่น้ำลำคลองที่น้ำทะเลท่วมถึงเป็นครั้งคราว
ปลูกได้ในดินทุกประเภท
สรพคุณ
ลำต้นและเหง้าใช้เป็นยาขับปัสสาวะ ใบใช้เป็นยาสมานแผล[3] นอกจากนี้ หวายลิงยังมีฤทธิ์ต้านไวรัสเด็งกี(ไข้เลือดออก)
สรรพคุณ : แก้โรคเกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะ แก้พยาธิ แก้ไข้ดีซ่าน ใช้เป็นยาเบื่อ ลดไข้ ไข้กาฬ(แผลกดทับ) รักษาถุงน้ำดีและโลหิต
วิธีการปรุงยา :
ทั้ง 5 (ราก, ลำต้น, ใบ, ดอก, ผล) ต้มเป็นยาหม้อดื่ม
หัว ต้มผสมกับน้ำอาบให้เด็กขับพยาธิ ให้เด็กอาบทุกวันเป็นเวลาอย่างน้อย 1 เดือน
หัวและราก ต้มเป็นยาหม้อดื่มแก้ไข้ดีซ่าน
ผล ใช้เป็นยาเบื่อได้
ต้นและหัว ต้มน้ำดื่ม ลดไข้ ไข้กาฬ (แผลกดทับ) ชัก สลบ หอบ ลิ้นแข็ง
เหง้า ต้น ใบ ดอก ผล สดๆ ต้มรับประทานแทนน้ำ แก้โรคเกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะขับปัสสาวะ
เหง้า ต้มน้ำดื่ม รักษาถุงน้ำดีและโลหิต
ตำรับยาแปรไข้ คัมภีร์แพทย์ไทยแผนโบรำณ ขุนโสภิตบรรณลักษณ์ เล่ม ๑
“ยาแปลไข้ เอารากคนทา รากชิงชี่ รากหญ้านาง รากมะเดื่อชุมพร รากเท้ายายม่อม
เกษรบัวหลวง ดอกสาระภี ดอกพิกุล ดอกบุนนาค ดอกมะลิ หญ้าแพรก หญ้าปากควาย ใบระงับ
กองคุ้มครองและส่งเสริมภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยและแพทย์พื้นบ้านไทย
รากหวายขม รากหวายลิง เหมือดคน ลูกกระดอม บอระเพ็ด แก่นจันทน์ทั้ง ๒ รากหญ้าคา เอาสิ่งละ ๔ บาท
ก้านสะเดา ๓๓ ก้าน ต้มกินเวลาเช้าเย็น แก้ไข้พิษ ไข้จับสั่น แก้ได้ทั้ง ๓ ฤดู”
ยาหม้อแก้ป่วงมีตัวยาดังนี้
กำมะถันเหลือง ผิวส้มโอ รากต่อไส้ รากหวายลิง นมจาก เอาน้ำหนักเท่าๆกัน
ตัวยาทั้งหมดรวมกัน ต้มให้เดือด
กินครั้งละ 3-4 ช้อนโต๊ะ ทุก 2-3 ชั่วโมง