ลักษณะพฤกษศาสตร์ของต้นมะระขี้นก

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Momordica charantia L.

ชื่อภาษาอังกฤษ : Bitter Cucumber, Balsum Pear, Leprosy gourd, Carilla fruit

ชื่ออื่นๆ : มะระเล็ก, ผักไห่, มะไห่, มะนอย, มะห่วย, ผักไช, มะร้อยรู, ผักเหย, ผักไห, ผักสะไล, ผักไส่

ลำต้น : เป็นไม้เลื้อย มีมือเกาะ ลำต้นเป็นเหลี่ยมมีขนปกคลุม

ใบ : เป็นใบเดี่ยว แผ่นกว้างรูปไข่ โคนใบเว้ารูปหัวใจ ขอบใบหยัก ปลายใบแหลม ใบสีเขียว มีขนนุ่มเล็กน้อย

ดอก : เป็นดอกเดี่ยวหรือเป็นช่อออกตามซอกใบและปลายยอด ดอกสีเหลืองอ่อน

ผล : เป็นผลเดี่ยว รูปกระสวย ผิวขรุขระ มีปุ่มยื่นออกมา ผลอ่อนสีเขียว ผลสุกสีเหลืองถึงส้มรูประฆัง

เมล็ด : กลมแบน สีขาวหรือน้ำตาลแ มีเนื้อสีแดงสุก ผิวมีลวดลายขอบเป็นร่อง เมล็ดสุกสีแดงสด

เพาะเมล็ด

- ดอก แก้บิด แก้หืดหอบ

- ใบ แก้โรคกระเพาะ บิด แผลฝีบวมอักเสบ ขับพยาธิ

- ราก แก้ร้อน แก้พิษ บิดถ่ายเป็นเลือด แผลฝีบวมอักเสบ และปวดฟัน แก้ริดสีดวงทวาร

- เถา แก้ไข้ แก้พิษ แก้บิด แก้ฝีอักเสบ แก้ปวดฟัน บำรุงน้ำดี เป็นยาระบายอ่อนๆ แก้โรคตับ ขับพยาธิในท้อง

- เมล็ด เป็นยากระตุ้นความรู้สึกทางเพศ เพิ่มพูนลมปราณ บำรุงธาตุ บำรุงกำลัง ขับพยาธิตัวกลม

- ผล แก้ร้อนใน กระหายน้ำทำให้ตาสว่าง แก้บิด ตาบวมแดง แผลบวมเป็นหนอง ฝีอักเสบ ป้องกันการเกิดโรคมะเร็ง ยับยั้งเชื้อเอดส์ รักษาโรคเบาหวาน ลดความดันโลหิต

- ผลแห้ง รักษาโรคหิด

ยอดอ่อน ผลอ่อน และใบอ่อน นำมาลวกเป็นผักจิ้มกินกับน้ำพริก หรือนำมาทำแกง