ลักษณะพฤกษศาสตร์ของต้นว่านมหาเมฆ

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Curcuma aeruginosa Roxb.

ชื่ออื่นๆ : ขมิ้นดำ, กระเจียวแดง, อาวแดง, ขิงดำ, ขิงน้ำเงิน

ลำต้น : เป็นไม้ล้มลุก มีเหง้ารูปไข่อยู่ใต้ดิน เหง้าเป็นสีเหลืองอมเขียวอ่อน หรือเป็นสีม่วงอมน้ำเงิน หัวหรือเหง้าเมื่อเก็บไว้นานหลายปีจะเปลี่ยนจากสีม่วงเป็นสีเหลือง

ใบ : เป็นใบเดี่ยวแทงขึ้นจากเหง้า ใบเป็นรูปยาวรี ปลายใบแหลม ใบสีเขียว ตรงกลางใบมีสีม่วงแดง ขอบใบบิดเป็นคลื่นเล็กน้อย และมีกาบใบห่อหุ้มลำต้นอยู่

ดอก : ออกเป็นช่อแทงขึ้นจากเหง้าและมีกาบใบห่อหุ้มอยู่ ดอกเป็นรูปทรงกระบอกกลมรี ใบประดับสีเขียว ใบประดับส่วนยอด สีชมพูหรือแดง ดอกสีเหลือง

ผล : ออกเป็นพวง ผลเป็นรูปไข่สามเหลี่ยม มีขนหนาแน่น

เมล็ด : เป็นรูปกลมมีเนื้อสีขาวใสหุ้มอยู่

แยกหน่อ

ปลูกได้ในดินร่วนปนทราย ต้องการน้ำปานกลาง ชอบแดดจัด

- เหง้า แก้โรคกระเพาะ แก้ท้องร่วง แก้หืดหอบ แก้ไข้ แก้อาเจียน แก้อาการปวดมดลูกหรือมดลูกอักเสบ เป็นยาบำรุงกำลัง ช่วยขับลม ใช้ประคบผิวหนังแก้คัน

- ดอก เป็นยาระบาย และช่วยขับลม

- หน่ออ่อน เป็นยาสมานแผล

- หัวสด แก้จุกเสียดแน่นท้อง เป็นยาถ่ายพยาธิ

หากเกิดจันทรุปราคา นำว่านมาปลุกเสกแล้วมาทบตัวจะทำให้ผู้อื่นมองไม่เห็นตัวเรา และหากปรารถนาสิ่งใดก็จะสมดั่งปรารถนา หรือหากนำมารับประทานจะคงกระพันชาตรี

- ดอก นำมาใช้ประกอบอาหาร หรือนำมาลวกจิ้มน้ำพริก

- นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ