ลักษณะพฤกษศาสตร์ของต้นสะตอ

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Parkia speciosa Hassk.

ชื่อภาษาอังกฤษ : Stink bean, Bitter bean, Twisted cluster bean

ชื่ออื่นๆ : สะตอข้าว, สะตอดาน, ตอ, ลูกตอ , ปาไต

ลำต้น : เป็นไม้ยืนต้น แตกกิ่งก้านเป็นพุ่มโปร่งแผ่กว้าง ลำต้นเรียบ สีน้ำตาลอ่อน หรือ สีน้ำตาลขาว ลอกเป็นสะเก็ดเล็กน้อย หรือ เป็นร่องตื้นๆ บริเวณกิ่งก้านมีขนละเอียดขึ้นปกคลุม โคนต้นเป็นพูพอน

ใบ : เป็นใบประกอบแบบขนนกสองชั้น แผ่นใบเป็นแบบขอบขนาน สีเขียวสดถึงเขียวเข้มตามอายุใบ แผ่นใบเรียบบาง แต่จะเหนียว และแข็ง ปลายใบมน มีติ่งเล็กตรงกลางของปลายใบ

ดอก : ออกเป็นช่อแบบช่อกระจุกแน่นที่ปลายกิ่ง โดยช่อดอกจะยาวห้อย มีก้านช่อดอก

ผล : เป็นฝัก มีลักษณะแบน มีทั้งชนิดที่เป็นฝักบิดเป็นเกลียว (สะตอข้าว) และชนิดที่แบนตรง (สะตอดาน) เปลือกฝักมีสีเขียว และค่อยเปลี่ยนเป็นสีดำ ตรงกลางฝักเป็นตุ่มนูน

เมล็ด : คล้ายหัวแม่มือ หรือ รูปรีค่อนข้างกลม เมล็ดอ่อนมีสีเขียว ให้รสหวานมัน มีกลิ่นฉุน

เพาะเมล็ด และติดตา

- เมล็ด กินเพื่อขับปัสสาวะ ช่วยลดน้ำตาลในเลือด ป้องกันโรคเบาหวาน

- เนื้อในฝัก รักษาโรคเบาหวาน

- เมล็ด นิยมนำมาประกอบอาหาร ใช้กินเป็นผักเหนาะ

- ยอดใช้กินเป็นผักเหนาะ

- เนื้อไม้ ใช้ในการก่อสร้างและทำเครื่องเรือน

- ช่วยเป็นร่มเงา

- เมล็ดใช้ผสมกับผักหรือเศษอาหารสำหรับเลี้ยงสัตว์