โลดทะนง

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Trigonostemon reidioides

ชื่ออื่นๆ : ข้าวเย็นเนิน, หนาดคำ

ลำต้น : เป็นพุ่ม ขึ้นเป็นกอ ลำต้นเรียวเล็ก ทุกส่วนของต้นมีขน มีรากเก็บสะสมอาหารเป็นแท่งกลม พอโต ผิวสีแดงอมม่วง เนื้อสีขาวหรือเหลือง มีกลิ่นหอม

ใบ : เป็นใบเดี่ยว ใบรูปขอบขนาน โคนใบมน ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ เนื้อใบหนา มีขนนุ่มขึ้นบนผิวใบทั้งสองด้าน

ดอก : ออกเป็นช่อบริเวณซอกใบและกิ่งก้าน ดอกเป็นแบบแยกเพศอยู่บนต้นเดียวกัน ดอกตัวปู้ออกบริเวณโคนของช่อ สีขาว ชมพู ม่วงเข้ม หรือเกือบดำ ดอกตัวเมียตูมเป็นรูปไข่ ดอกสีขาว ออกดอกตลอดปี

ผล : เป็นผลแห้งกลม เป็นพู 3 พู มีขนขึ้นปกคลุม ผลสดสีเขียวอ่อน ผลสุกสุขมพูอมแดง ผลแก่สีดำ

เมล็ด : รูปค่อนข้างกลมหรือรูปไข่แกมสามเหลี่ยม

เพาะเมล็ด ปักชำเหง้า

- ราก ใช้ถอนพิษ แก้หืด คุมกำเนิด แก้วัณโรค แก้ฟกช้ำ เคล็ดยอกบวม ดูดหนอง ปวดฝี ช่วยทำให้เลิกดื่มเหล้า

- เหง้า ทาแก้สิว แก้ฝ้า