มะงั่ว

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Citrus medica Linn. Var medica

ชื่อภาษาอังกฤษ : Etrog

ชื่ออื่นๆ : ส้มมะงั่ว, ส้มโอมะละกอ, มะนาวควาย, ส้มนาวคลาน, หมากเว่อ, มะโว่ยาว, มะโว้ช้าง, มะนาวยิโปน

ลำต้น : เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก เปลือกต้นมีสีเทาอ่อนหรือสีเทาอมขาว เมื่อต้นยังอ่อนอยู่กิ่งก้านจะเป็นเหลี่ยม และมีหนาม

ใบ : เป็นใบประกอบแบบลดรูป ใบรูปไข่แกมรูปใบหอก ใบมี 2 ตอน โคนใบคอด ปลายใบมนรี คล้ายกับใบมะกรูด ขอบใบเรียบ หรือ จักฟันเลื่อยเล็กน้อย แผ่นใบสีเขียวเข้มเป็นมันวาว งอขึ้นเล็กน้อย ใบของมะงั่วจะใหญ่กว่าใบมะนาว

ดอก : ออกเป็นช่อตามซอกใบ ดอกสีขาว ชมพู หรือม่วง คล้ายดอกของมะนาว

ผล : เป็นผลสด รูปไข่ถึงรูปขอบขนาน ผิวเปลือกขรุขระ ผลดิบสีเขียว ผลสุกสีเหลืองอ่อนถึงเหลืองเข้ม เปลือกหนา เนื้อในเป็นเม็ดใส มีรสเปรี้ยว

เพาะเมล็ด ตอนกิ่ง

- เปลือกผล แก้ลมวิงเวียน แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ เป็นยาบำรุงธาตุ

- ราก แก้ฝีภายใน แก้เสมหะเป็นพิษ แก้พิษสำแดง

- ผลสุก ใช้ฟอกโลหิต แก้ไอ กัดเสมหะ ขับระดู แก้เลือดออกตามไรฟัน

- ใช้แทนน้ำมะนาวในการประกอบอาหารต่างๆ

- เปลือกผลทำขนมหวาน เค้ก และยังใช้ทำน้ำหอม

- เนื้อในผลผสมกับขมิ้น ใช้ย้อมผ้าให้สีเหลือง