ลักษณะพฤกษศาสตร์ การขยายพันธุ์ วิธีการดูแล สรรพคุณทางสมุนไพร ประโยชน์ ของต้นพุดกุหลาบ

17 พ.ย. 2023, 15:53 น.

ชื่อวิทยาศาสตร์พุดกุหลาบ : Tabernaemontana divaricata (L.) R.Br. ex Roem. & Schult.

ชื่อภาษาอังกฤษพุดกุหลาบ : Crepe jasmine, Clavel De La India, East Indian rosebay, Pinwheel flower

ชื่ออื่นๆ : พุดจีบ, พุดสวน, พุดลา, พุดป่า, พุดซ้อน

ลำต้นพุดกุหลาบ : เป็นไม้พุ่ม ทรงพุ่มกลมแน่น ค่อนข้างหนาทึบ ทุกส่วนมีน้ำยางสีขาว

ใบพุดกุหลาบ : เป็นใบเดี่ยว รูปใบหอก ปลายและโคนแหลม ขอบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย แผ่นใบหนาสีเขียวเข้มเป็นมัน ใต้ใบสีอ่อนกว่า

ดอกพุดกุหลาบ : ออกเป็นช่อแบบกระจุกตามซอกใบที่ปลายกิ่ง ดอกสีขาว กลีบซ้อนกันหลายชั้น ชั้นละ 5 แฉก กลีบย่นเป็นจีบ มีกลิ่นหอมอ่อนๆ กลิ่นหอมแรงตอนเย็นถึงเช้า ออกดอกตลอดปี

ผลพุดกุหลาบ : เป็นฝัก

การขยายพันธุ์ของต้นพุดกุหลาบ

โดยการเพาะเมล็ด และตอนกิ่ง

การดูแลต้นพุดกุหลาบ

ปลูกได้ในดินร่วนปนทราย ต้องน้ำปานกลาง ชอบแดดปานกลาง

สรรพคุณทางสมุนไพรของต้นพุดกุหลาบ

- ใบตำ พอกแก้ปวดศีรษะ แก้เคล็ดขัดยอก

- ดอก คั้นน้ำทาแก้โรคผิวหนัง

ประโยชน์ของต้นพุดกุหลาบ

- ปลูกประดับสวน หรือเป็นไม้กระถาง ปลูกบริเวณริมรั้วให้เป็นร่มเงาสวยงาม

- ดอกใช้ปักแจกันไหว้พระ

ลักษณะพฤกษศาสตร์ของพุดซ้อน (3615)

ชื่อวิทยาศาสตร์: Gardenia angusta (L.) Merr.
ชื่อวงศ์: Rubiaceae
ชื่อสามัญ: Cape jasmine, Gardenia jasmine
ชื่อพื้นเมือง: พุดจีน พุดใหญ่ อินถะหวา เค็ดถวา แคถวา ซัวอึ้งกี่ จุยเจียฮวย
ลักษณะทั่วไป:
    ต้น พุดซ้อนเป็นไม้พุ่มสูงประมาณ 1-2เมตร แตกกิ่งแขนงมาก ลำต้นเรียวเป็นรูปกรวย ไม่ผลัดใบ ทรงพุ่มกลม ค่อนข้างหนาทึบ เปลือกสีน้ำตาลดำ
    ใบ ใบเดี่ยวเรียงตรงข้าม รูปหอก ปลายใบและโคนใบแหลม ใบมีสีเขียวมน
    ดอก เป็นดอกเดี่ยวสีขาวออกตามซอกใบและปลายกิ่ง มีกลีบเลี้ยงหนาเป็นสัน มีทั้งชนิดดอกลา คือกลีบดอกชั้นเดียว และชนิดดอกซ้อน มีกลีบดอกจำนวนมากเรียงซ้อนกัน เมื่อดอกบานมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 7-8 ซม.
    ฝัก/ผล มีทั้งผลสั้นและยาว รูปไข่ถึงรูปแกมรูปขอบขนาน เมื่อแก่สีเหลือง ส้ม เมล็ดจำนวนมาก ผลแก่จัดจะแตกเป็น 2 ซีก
    เมล็ด จำนวนเมล็ดประมาณ 3-6 เมล็ด
ฤดูกาลออกดอก: ออกดอกตลอดปี
การปลูก: ปลูกเป็นต้นเดี่ยวหรือเป็นกลุ่มเพื่อบังสายตา
การดูแลรักษา: เป็นไม้กลางแจ้ง ต้องการแสงแดดจัด ชอบดินร่วนที่มีความอุดมสมบูรณ์เพียงพอ
การขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด, ตอนกิ่ง
ส่วนที่มีกลิ่นหอม: ดอก กลิ่นหอมแรง
การใช้ประโยชน์:
    -   นิยมนำไปร้อยพวงมาลัยบูชาพระ
    -   เมล็ดสีเหลืองทอง ใช้แต่งสีอาหารและทำสีย้อม
    -   ส่วนดอกใช้สกัดน้ำมันหอมระเหย ใช้ทำน้ำหอมและแต่งกลิ่นเครื่องสำอาง
    -   สมุนไพร
ถิ่นกำเนิด: ประเทศไทย จีน ไต้หวัน ญี่ปุ่น
แหล่งที่พบ: มีอยู่มากทางภาคเหนือ
สรรพคุณทางยา:
    -   ใบ ตำพอกแก้ปวดศีรษะ แก้เคล็ดขัดยอก
    -   ดอก คั้นน้ำทาแก้โรคผิวหนัง
    -   ราก แก้ไข้
    -   เปลือกต้น แก้บิด

ลักษณะพฤกษศาสตร์ของพุดพิชญา (3617)

ชื่อวิทยาศาสตร์: Wringhtia antidysenterica R.Br.
ชื่อวงศ์: Apocynaceae
ลักษณะทั่วไป:
    ต้น ไม้พุ่มขนาดเล็ก กิ่งก้านมีสีน้ำตาลแดง
    ใบ ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามเป็นคู่ ใบรูปใบหอกแกมรูปขอบขนาน กว้าง 1-2.5 เซนติเมตร ยาว 2-3 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบมน ขอบใบเรียบ ผิวใบด้านบนสีเขียวเข้ม ผิวใบด้างล่างสีเขียวอ่อน
    ดอก สีขาว ออกเป็นช่อแบบช่อกระจะตามซอกใบที่ปลายกิ่ง ช่อละ 5-6 ดอก กลีบเลี้ยงสีเขียวอ่อนปนเหลือง โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดแคบ ปลายแยกเป็น 5 แฉก เกสรตรงกลางสีเหลือง มีรยางค์เป็นแผ่นรูปแถบเเข็งคล้ายขี้ผึ้ง ปลายแยกเป็นริ้ว 2-5 ริ้ว ดอกบานเต็มที่กว้าง 1.5-2.5 เซนติเมตร
ฤดูกาลออกดอก: ตลอดปี
การปลูก: ปลูกลงกระถางเป็นไม้ประดับ เหมาะกับสวนทั่วไป สวนไทย หรือสวนป่า
การดูแลรักษา: ดินร่วนระบายน้ำได้ดี แดดเต็มวัน
การขยายพันธุ์: การตอนกิ่ง การปักชำ

ลักษณะพฤกษศาสตร์ของพุดสามสี (3618)

ชื่อวิทยาศาสตร์: Brunfelsia australis Benth.
ชื่อวงศ์: Solanaceae
ชื่อสามัญ: Yesterday today and tomorrow, Morning noon and night
ชื่อพื้นเมือง: พุดสี พุทธชาดม่วง พุทธชาติสามสี สามราศี พุดสองสี
ลักษณะทั่วไป:
    ต้น ไม้พุ่มขนาดเล็ก แตกกิ่งก้านเป็นพุ่มกลม
    ใบ ใบเดี่ยว เรียงสลับ ใบรูปรี กว้าง 2-3 เซนติเมตร ยาว 6-8 เซนติเมตร ปลายใบเเหลม โคนใบสอบ ขอบใบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย ผิวใบด้านบนสีเขียวอมเหลือง เส้นใบและเส้นกลางใบสีเหลือง
    ดอก สีฟ้าอมม่วงแล้วค่อยๆจางเป็นสีขาวในวันต่อๆมา มีกลิ่นหอม   ออกดอกเดี่ยวตามซอกใบที่ปลายกิ่ง กลีบดอก 5 กลีบ ส่วนปลายของกลีบดอกเป็นหยักลอนเล็กน้อย ดอกบานเต็มที่กว้าง 3-4 เซนติเมตร
    ฝัก/ผล ผลแห้งแตก ทรงกลมหรือรูปรี ขนาด 1-2 เซนติเมตร
ฤดูกาลออกดอก: ตลอดปี
การปลูก: ปลูกเป็นพุ่ม เหมาะกับสวนไทย สวนป่า
การดูแลรักษา: ดินร่วนระบายน้ำได้ดี แดดเต็มวัน-ปานกลาง
การขยายพันธุ์: การปักชำ การตอน
ส่วนที่มีกลิ่นหอม: ดอก กลิ่นหอมทั้งวันทั้งคืน หอมมากช่วงพลบค่ำ
การใช้ประโยชน์: ไม้ประดับ
ถิ่นกำเนิด: ประเทศอเมริกาเขตร้อนและหมู่เกาะอินดีส

พุดเป็นไม้มงคล (3902)

คนไทยเชื่อกันมาแต่โบราณว่า พุดเป็นพรรณไม้นำโชคชัยและความสำเร็จ ผู้ปลูกพุดจะพบกับความลุล่วงสำเร็จ ใครๆ หรือศัตรูใดไม่สามารถทำอะไรได้ พุดช่วยให้อยู่เย็นเป็นสุข อีกทั้งพุดยังเสริมสร้างอำนาจบารมี เสริมฤทธิ์เดช

หากต้องการเพิ่มฤทธิ์มงคล ควรปลูกพุดในวันเสาร์ ทางด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนือของอาณาบริเวณบ้าน หากให้ชายที่มีชื่อมงคลปลูกจะได้ผลดีมาก

พุดกุหลาบ

ต้นพุดกุหลาบ

จังหวัดที่ขายต้นพุดกุหลาบ

เชียงใหม่ (1 ร้าน)

นครนายก (2 ร้าน)

นนทบุรี (1 ร้าน)

ปราจีนบุรี (6 ร้าน)

สระบุรี (2 ร้าน)