ลักษณะพฤกษศาสตร์หของต้นคงคาเดือด

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Arfeuillea arborescens Pierre ex Radlk.

ชื่ออื่นๆ : คงคาเลือด, หมากเล็กหมากน้อย, ช้างเผือก, ตะไล, ตะไลคงคา, สมุยกุย

ลำต้น : เป็นไม้ยืนต้น ทรงพุ่มกลม เปลือกลำต้นเรียบสีน้ำตาลอ่อน มีช่องอากาศกระจายอยู่ กิ่งอ่อนที่แตกใหม่จะมีสีเขียว เมื่อแก่จะเป็นสีน้ำตาลอ่อน

ใบ : เป็นใบประกอบแบบขนนก ปลายคู่ ใบรูปไข่ หรือ รูปรี หรือ รูปใบหอก โคนใบมนเบี้ยวปลายใบแหลมยาว ขอบใบเรียบหลังใบ และท้องใบเรียบ แต่จะมีขนรูปดาวขึ้นใกล้เส้นกลางใบทั้ง 2 ด้าน

ดอก : ออกเป็นช่อกระจุกบริเวณปลายกิ่ง ดอกสีขาว

ผล : ผลสดเป็นสีเขียวพอแห้งจะเป็นสีน้ำตาล ผลรูปทรงรี บางเกลี้ยงมีปีก 3 ปีก ปลายผล และขั้วผลแหลม

เมล็ด : รูปรี หรือ รูปไข่กลับ มีขนสีน้ำตาลขึ้นปกคลุม ขั้วเมล็ดมีขนาดเล็ก ไม่มีเยื่อหุ้ม

เพาะเมล็ด การตอนกิ่ง การปักชำ

ปลูกได้ทุกกสภาพดิน ชอบแดดก ทนทานต่อความแห้งแล้ง

- เปลือกต้น ช่วยเจริญอาหาร แก้พิษร้อนใน ดับพิษไข้ แก้ซางตัวร้อน แก้ไข้ แก้แ แก้อาการคันแสบร้อนตามผิวหนัง

- เนื้อไม้ เป็นยาฆ่าพยาธิ เจริญอาหาร แก้พิษร้อนใน แก้ซางตัวร้อน แก้ไข้ แก้แ อาการคันแสบร้อนตามผิวหนัง

- ใบ แก้ไอ แก้ไข้ ฆ่าพยาธิ

- ต้น ฆ่าพยาธื แก้ไอ แก้ไข้

- ปลูกเป็นไม้ประดับ ให้ร่มเงา

- เนื้อไม้ ทำเครื่องมือ เครื่องใช้ในครัวเรือน