ลำต้น : เป็นไม้ยืนต้น ไม่ผลัดใบ กิ่งอ่อนมีขนสีเทานุ่ม เปลือกต้นสีเทาอมน้ำตาลแตกเป็นสะเก็ด เปลือกในสีแดง
ใบ : เป็นใบเดี่ยว รูปทรงไข่ ปลายใบและโคนใบแหลม แผ่นใบและขอบใบเรียบ
ดอก : ออกเป็นช่อตามซอกใบและปลายกิ่ง ดอกตูมรูปไข่สีขาวนวล
ผล : ทรงกลมรี ผลอ่อนจะมีเปลือกสีเขียว เมื่อสุกจะกลายเป็นสีดำ ภายในผลมีเนื้อสีน้ำตาล รสเปรี้ยวอมหวานเล็กน้อย
เมล็ด : ทรงกลมแบน รูปรี สีเทาอมดำ
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Dialium cochinchinense Pierre
ชื่อภาษาอังกฤษ : Velvet tamarind
ชื่ออื่นๆ : หมากเค็ง, นางดำ, ยี, หยี, กาหยี, เค็ง, หมากเข้ง, แคง, แค็ง, หมากแข้ง
เพาะเมล็ด
- ราก กระตุ้นการไหลของนมแม่
- เปลือกต้น แก้อาการท้องร่วง
- ยอดอ่อน เป็นยาระบาย
- เนื้อผล บำรุงไขข้อ แก้ไข้ร้อนใน บรรเทาอาการเจ็บคอ แก้ไอ แก้โรคผิวหนัง รักษาแผล
- ผลแก่ นำมารับประทานเล่นหรือทำเป็นขนม
- ผลอ่อน นำมาต้มรับประทาน
- เนื้อไม้ ทนต่อมอดและปลวก นำมาใช้ในงานก่อนสร้าง
- ยอดอ่อน ใบอ่อน มีรสเปรี้ยว รับประทานเป็นผักสดกับน้ำพริก ลาบ