ชื่อวิทยาศาสตร์: Uvaria grandiflora Roxb. Ex Hornem var. grandiflora
ชื่อวงศ์: Annonaceae
ชื่อสามัญ: -
ชื่อพื้นเมือง: ย่านนมควาย
ลักษณะทั่วไป:
ต้น ไม้เถาเลื้อยเนื้อแข็งขนาดใหญ่ แตกออกจากโคนได้เป็นหลายเถา เลื้อยพาดตามพุ่มไม้ไปได้ไกลถึง 30 เมตร กิ่งอ่อนมีขนนุ่มสีน้ำตาลอมเหลืองหนาแน่น
ใบ ใบเดี่ยว เรียงสลับระนาบเดียว ใบรูปขอบขนานแกมรูปไข่กลับ โคนใบมนเว้าเล็กน้อย ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ แผ่นใบด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน มีขนประปรายตามเส้นกลางใบและเส้นแขนงใบ ด้านล่างสีเขียวนวล มีขนสั้นนุ่มทั่วไป ก้านใบยาว 5 ซม.
ดอก ดอกใหญ่ สีแดง หอมอ่อนๆ ออกดอกเดี่ยวใกล้ปลายกิ่งตรงข้ามหรือเยื้องกับใบเล็กน้อย กลีบเลี้ยง 3กลีบ สีเขียวอมเหลือง รูปสาม เหลี่ยม กลีบค่อนข้างอ่อน ผิวด้านนอกมีขนสั้น ดานในเกลี้ยง กลีบดอก 6 กลีบ เรียงสลับกันเป็น 2 ชั้น ชั้นละ 3 กลีบ สีแดงเลือดนก โคนกลีบสีเหลืองอ่อน รูปไข่แกมขอบขนาน กลีบหนา ปลายมน เมื่อบานมีเส้นผ่าศูนย์กลาง 6-11 ซม. กลิ่นหอมอ่อน มีน้ำหวานจำนวนมากเยิ้มหุ้มยู่
ฝัก/ผล ผลกลุ่ม มีผล 18 ผลอยู่บนแกนตุ้มกลม ผลรูปทรงกระบอง ปลายมน คอดเว้าเล็กน้อยบางตอน ตามผิวมีตุ่มเล็กๆกระจายและมีขนประปราย
เมล็ด มีเมล็ดมาก
ฤดูกาลออกดอก: ช่วงเดือนมิถุนายนถึงตุลาคม
การขยายพันธุ์: เพาะเมล็ดและตอนกิ่ง
ส่วนที่มีกลิ่นหอม: ดอก
การใช้ประโยชน์: ปลูกเป็นไม้เลื้อยไต่รั้ว ไต่ซุ้ม หรือไม้ดอกไม้ประดับในกระถาง มีดอกหอมอ่อนๆและสวยงาม
ถิ่นกำเนิด: Trop. Asia
แหล่งที่พบ: พบบริเวณภาคตะวันออกเฉียงใต้ ภาคตะวันตกเฉียงใต้และภาคใต้ของไทย ขึ้นตามชายป่าดิบและป่าละเมาะที่ชุ่มชื้น ที่ระดับความสูง 0-700 เมตร
ส่วนที่ใช้บริโภค: ผลแก่สีเหลืองส้ม รับประทานได้ รสหวานอมเปรี้ยว