มะขวิด (Gelingga)

สวนเกษตรเชื่อมสัมพันธ์ | หนองจอก กรุงเทพมหานคร
มะขวิดเป็นไม้ต้น มีทรงพุ่มใหญ่ ผลัดใบแต่ผลิใบไว สูง 15 - 25 ม.เปลือกนอกสีเทา รูปทรงต้นและใบสวยงาม ลักษณะเป็นช่อแบบข้อต่อเรียงสลับหรือติดเป็นกระจุกบริเวณปุ่มตามกิ่ง ช่อใบ ยาว 8 - 15 ซม. แต่ละช่อ มี 1 - 4 ปล้อง เนื้อใบค่อนข้างหนา เกลี้ยงหลังใบสีเขียวเข้มเป็นมัน ส่วนท้องใบสีจางกว่า ถ้าเอาใบส่องผ่านแสงจะเห็นต่อมน้ำมันทั่วไป รูปรี ๆ ใส ๆ มากมาย ขอบใบเรียบก้านใบย่อยสั้นมาก ส่วนก้านช่อใบ ยาว 3 - 4 ซม. ดอก เล็กสีขาวอมแดงคล้ำ ๆ ออกรวมกันเป็นช่อสั้น ๆในแต่ละช่อมีทั้งดอกเพศผู้และดอกรวมเพศ ผล แบบผลแห้ง เมล็ดจำนวนมาก รูปผลกลมโต เปลือกนอก แข็งเป็นกะลา สีเทาอมขาว ขนาดผลเส้นผ่านศูนย์กลาง 8 - 10 ซม. เนื้อในอ่อนนิ่ม เมื่อสุกเนื้อเยื่อในสีดำและรับประทานได้ มีกลิ่นหอม รสหวานอมเปรี้ยว มียางเหนียวใช้เป็นกาวได้
ปัจจุบันมีผู้นิยมนำต้นมะขวิดขนาดลำต้นเท่ากับตะเกียบ มาใช้เป็นต้นตอมะนาวและส้ม มะนาวและส้มที่เสียบยอดบนต้นตอมะขวิดจะทำให้มีอายุยืนยาว ต้านทานแคงเกอร์ แมลง และอื่น ๆ เนื่องจากมะขวิดมีระบบรากที่แข็งแรง ทนแล้ง และน้ำท่วมได้ดี ทำให้ไม้ผลตระกูลส้มที่เสียบบนตอมะขวิดให้ผลผลิตดก เจริญเ้ติบโตดี ไม่มีปัญหาโรคกรีนนิ่ง และทริสเตนซ่า