ถั่วมูคูนา (Mucuna)

อรุณสวัสดิ์ | สะเดา สงขลา
ประโยน์ของถั่วมูคูน่า (Mucuna Bracteta)
มูคูนา แบรคทีเอทา เป็นไม้เถาเลื้อย อายุข้ามปี เจริญเติบโตเร็ว หลังปลูก ๖ เดือน สามารถทอดยอดไปได้ไกลถึง ๑๐ เมตร และภายใน ๙ –๑๐ เดือนสามารถ เจริญครอบคลุมพื้นที่ได้ถึง ๒๐ ตารางเมตร
เถา มีขนาดใหญ่ ลำเถาเกลี้ยง ช่วงระหว่างข้อยาวประมาณ ๒๕ ๓๐ เซนติเมตร ยอดอวบใหญ่ แตกยอดครั้งละจำนวนมาก
ใบ เป็นช่อแบบ 3 ใบย่อย ช่อใบท้อง ใบอ่อนสีเทาอมแดง ผิวใบแก่หรือใบ ด้านล่างๆ มีขนมากสีเทา ขนาดใบยาว ประมาณ ๒๐ – ๒๕ เซนติเมตร กว้าง ประมาณ ๑๐ – ๑๔ เซนติเมตร ใบมี ความอ่อนไหวกับความเปลี่ยนแปลงของ อุณหภูมิมาก ไม่ว่าอุณหภูมิจะสูงขึ้น หรือ ลดลง ใบจะหุบ
ราก เป็นระบบรากลึก รากหลักลึก ประมาณ ๒ ๓ เมตร จึงช่วยทำให้ดินชั้น ล่างร่วนซุยได้จากการชอนไชของราก ทั้งช่วยดึงธาตุอาหารจากชั้นดินล่าง มา ปลดปล่อยยังชั้นดินบนในรูปมวลชีวภาพอย่างมีประสิทธิภาพ รากมีปมรากมาก เมื่อมีอายุมากจะ มีสีคล้ำดำ ขนาดใหญ่ประมาณ ๐.๒ – ๒ เซนติเมตร จึงมีปริมาณแบคทีเรียและรา ที่ช่วยตรึงไนโตรเจน และย่อยสลาย ฟอสเฟท ให้อยู่ใน รูปที่พืชใช้ประโยชน์ มาก
ดอก แบบดอกถั่วสีม่วงเข้มเกือบดำ มีขนาดใหญ่ ออกรวมกันเป็นช่อห้อยลง ดอกยาวประมาณ ๔ เซนติเมตร กลีบคู่ใน ยาวกว่ากลีบคู่ นอก กลีบรองดอกมี ๕ กลีบ สีเขียวอ่อน ปลาย กลีบอมม่วง มีขนสีทอง จำนวนมาก หลุดร่วงง่าย ขน ลักษณะรูปเข็ม ปลายงอ กลับ จึงแทงติดผิวหนังได้ง่าย เมื่อสัมผัส ทำให้เกิดอาการคัน ดอกมีกลิ่นเหมือนเนื้อเน่า เพื่อดึงดูดแมลงให้มาผสมเกสร และพบว่ามีเพียงแตนเท่านั้นที่วนเวียนมาดอมดมดอก ไม่มีแมลงชนิดอื่นเลย แตนจึงอาจเป็นแมลง เพียงชนิดเดียวที่ช่วยผสมพันธุ์ให้มูคูนา
ฝัก เป็นฝักรูปทรงกระบอก ผิวเรียบมีขนสีเหลืองทองคลุมแน่น เมล็ด มีขนาดใหญ่ ลักษณะคล้ายเมล็ดถั่วดำ อาจกลมหรือแบนแล้วแต่ความ สมบูรณ์

จากลักษณะที่กล่าวมาจึงเห็นได้ว่ามูคูนา แบรคทีเอทา มีลักษณะที่เหมาะสม ต่อการใช้คลุมดิน ในสวนยางพารา สวนปาล์ม น้ำมัน สวนไม้ผล และคลุมผืนดิน ใกล้แหล่งน้ำ ป้องกันการชะล้าง และพังทลายของดินได้เป็นอย่างดี ด้วย คุณลักษณะพิเศษเฉพาะตัวหลายประการ ดังนี้

1.เจริญเติบโตรวดเร็วมาก สามารถคลุมพื้นที่ได้หมดภายในเวลาไม่นาน หากเลือกใช้ระยะปลูกที่เหมาะสม

2.ปลูกง่าย ใช้ต้นพันธุ์น้อย

3.ระบบรากลึก1-2เมตร จึงช่วยพลิกความอุดมสมบูรณ์ดินจากชั้นล่างขึ้นมายังชั้นบน ทั้งช่วยให้ดินชั้นล่างที่แน่นทึบโปร่งขึ้น

4. ทนสภาพแล้ง ได้นานถึง ๔เดือน และสามารถขึ้นได้ดีในสภาพร่มเงา
5. เถาแข็งแรง สามารถคลุมพื้นที่ได้หนา๑ เมตร จึงควบคุมวัขพืชได้ดี โดยเฉพาะหญ้าคา และไม้พุ่มเตี้ย
6. สามารถตรึงไนโตรเจนได้สูงถึงร้อยละ ๗๐ ของปริมาณที่พืชใช้ กับมีแบคทีเรียที่ย่อยสลายฟอสเฟท จึงช่วยเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ดินได้สูง
7. ให้ปริมาณซากหรือมวลชีวภาพสูง คลุมดินได้หนาถึง ๔๐ เซนติเมตร สูงกว่าพืชคลุมชนิดอื่น ประมาณ ๓ เท่า หลังปลูก ๒ ปี ในพื้นที่สภาพดินทั่วไป ๑ ไร่ ให้น้ำหนักเถาแห้ง๐.๙ ตัน รากและปมราก ๐.๔ ตัน ต้น และใบ ๐.๔๘ ต้น รวมมวลชีวภาพทั้งหมด ๑.๗๘ตัน ซึ่งประกอบด้วยฟอสฟอรัส ๓.๐๔ กิโลกรัม โพแทสเซียม ๒๔.๔๘กิโลกรัม และแมกนีเซียม ๒.๘๘ กิโลกรัม แต่ หากปลูกในพื้นที่ดินมีความอุดมสมบูรณ์สูง จะได้มวลชีวภาพทั้งหมด เพิ่มเป็น ๓.๐๔ตัน
8. ช่วยลดอุณหภูมิดิน และกักเก็บความชื้นไว้ในดินได้นานกว่าพืชคลุมอื่น เนื่องจากคลุมดินได้หนาและแน่น

9. มีสารประกอบฟีนอลสูง จึงช่วยป้องกันแมลง และปศุสัตว์เข้าทำลายได้เป็นอย่างดี
10. มีความทนทานต่อแมลงศัตรูและโรค รวมถึงปศุสัตว์เช่น วัว ควาย ไม่ชอบกินเนื่องจากมีสารประกอบฟีนอลอยู่ในตัวสูง
11. ใช้แรงงาน และสารเคมีน้อย เนื่องจากสามารถควบคุมวัชพืชได้เร็ว

12. ป้องกันการชะล้างและพังทลายของดินได้มีประสิทธิภาพ ด้วยระบบรากที่ลึกและแข็งแรง