หมากผู้หมากเมีย

- ช่อดอก นำมาลวกกินกัยน้ำพริก หรือนำไปแกงได้

- ใบ ช่วยบำรุงร่างกายและผิวพรรณ

- ดอก นำมาบูชาพระ

- นิยมนำมาใช้ปลูกเป็นไม้ประดับลงกระถางเพื่อประดับภายในอาคาร สวนหย่อม ริมน้ำตก ลำธาร หรือริมทะเล

- การเพาะเมล็ด โดยจะใช้เมล็ดจากต้นแก่ มาเพาะในถุงหรือในกระถาง วิธีนี้ไม่เป็นที่นิยมเนื่องจากต้องใช้เวลานานกว่าหมากผู้หมากเมียจะออกดอก และติดเมล็ดให้เห็น โดยจะออกดอกในต้นที่มีอายุมากกว่า 1 ปี ขึ้นไป

- การตอนกิ่ง โดยโดยใช้ต้นแม่พันธุ์ที่มีกิ่งหรือเหง้าจำนวนมาก ใช้ใบมีดกรีดรอยแผลตามความยาวของกิ่ง ยาว 1-1.5 นิ้ว ลึกถึงเนื้อไม้ 3-5 รอยรอบกิ่ง จากนั้นใช้ขุยมะพร้าวหุ้มกิ่งตอน มัดด้วยเชือกให้แน่น รากหลังการตอนจะงอกประมาณ 3-4 สัปดาห์

- การปักชำ เลือกต้นพันธุ์ที่แข็งแรง โดยเลือกต้นพันธุ์ที่ไม่แก่และอ่อนจนเกินไป ให้สังเกตว่าแม่พันธุ์จะมีกิ่งและเหง้าเป็นจำนวนมาก โดยตัดลำต้นเป็นท่อนยาว ทารอยแผลด้วยปูนแดง หรือสารป้องกันกำจัดเชื้อรา และจุ่มฮอร์โมนเร่งราก ผึ่งให้รอยแผลแห้ง นำไปปักชำในแปลงเพาะชำหรือในกระถางชำ โดยวางกิ่งชำในแนวนอนหรือในแนวตั้ง เมื่อนำกิ่งลงกระถางและกลบดินเรียบร้อยแล้ว ก็ให้นำใบไม้แห้งมาปิดคลุมดิน แล้วนำไปวางในบริเวณที่ร่ม รดน้ำพอชื้น เมื่ออายุครบ 1 เดือน รากจะงอกเต็มที่

- การแยกเหง้า สามารถทำได้โดยการขุดแยกเหง้าที่แตกออกมาจากต้นแม่มาแยกเป็นต้นใหม่ หรือมาแยกปลูกใหม่

ลำต้น : เป็นไม้พุ่ม ลำต้นรูปทรงกระบอกยาว แตกเป็นกอ

ใบ : เป็นใบเดี่ยว ใบบนตั้งขึ้น ใบล่างโค้งลู่ลงเล็กน้อย รูปขอบขนาน รูปใบหอก ปลายเรียวแหลม โคนสอบมน ขอบเรียบ ใบหนาคล้ายแผ่นหนัง ก้านใบเป็นกาบ สีม่วงอมน้ำตาล บริเวณโคนก้านใบห่อหุ้มลำต้น ขอบใบสีม่วงอมน้ำตาลตลอดแนวขอบใบ แผ่นใบสีเขียวปนสีม่วง เส้นกลางใบและเส้นใบ สีม่วงอมน้ำตาล

ดอก : ออกดอกเป็นช่อเชิงลดบริเวณปลายยอด ดอกสีชมพูหรือม่วง

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cordyline fruticosa (L.) A.Chev

ชื่อภาษาอังกฤษ : Cabbage palm , Good luck plant , Palmm lily , Red dracaena , Polynesian , Ti plant

ชื่ออื่นๆ : มะผู้มะเมีย, หมากผู้

ลำต้น : เป็นไม้พุ่ม ลำต้นเดี่ยวรูปทรงกระบอกยาว หรืออาจแตกกอในบางสายพันธุ์ ตามลำต้นมีรอยการติดใบรอบๆ ลำต้น

ใบ : เป็นใบเดี่ยว ใบรูปยาวรี ปลายใบแหลม ก้านใบยาว ลักษณะของใบและสีของใบก็ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์

ดอก : ออกเป็นช่อตามซอกใบใกล้ปลายยอด ช่อดอกยาว ดอกมีสีเหลือง แดง ม่วง (ตามสายพันธุ์) ออกดอกตลอดปี

ผล : รูปทรงกลมสีแดง ฉ่ำน้ำ

เมล็ด : รูปโค้ง สีดำ

โดยการปักชำ ,การแยกเหง้า , การตอนกิ่ง และการเพาะเมล็ด

ปลูกง่ายเจริญเติบโตได้ทุกสภาพดิน ต้องการน้ำปานกลาง ชอบแดดรำไร เจริญเติบโตเร็ว

แก้ไข้ แก้ตัวร้อน ใช้ขับพิษหัวไข้ แก้หวัด แก้ท้องเสีย แก้บิด

เป็นไม้มงคล บ้านใดปลูกต้นหมากผู้หมากเมียไว้เป็นไม้ประจำบ้านจะทำให้มีความอยู่เย็นเป็นสุข

ดอกตูมนำไปลวกทั้งแบบสด กินเป็นผักจิ้มน้ำพริก หรือนำไปใส่แกงแค ดอกนำมาใช้บูชาพระ ใบของหมากผู้หมากเมียใช้ในการประกอบในงานพิธีต่างๆ เช่น ใช้เป็นเครื่องบูชาพระ งานขึ้นบ้านใหม่ งานแต่งงาน เป็นต้น นิยมนำมาใช้ปลูกเป็นไม้ประดับลงกระถางเพื่อประดับภายในอาคาร หรือจะปลูกไว้ในสวนที่มีแสงปานกลางถึงรำไรเพื่อเป็นจุดเด่นให้กับสวนหย่อม ริมน้ำตก ลำธาร หรือริมทะเล